1913: τα Γιάννενα ελεύθερα

 

Η πύλη του Ιτς Καλέ, στην ακρόπολη του κάστρου των Ιωαννίνων, την ημέρα της απελευθέρωσης το 1913.



του Ιωάννη Β. Αθανασόπουλου



Τα θρυλικά Γιάννενα. Η πρωτεύουσα της Ηπείρου απελευθερώθηκε τον Φεβρουάριο του 1913 από τα στρατεύματα του Αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου. Ο ένδοξος Ελληνικός Στρατός μεγάλωνε ξανά την Ελλάδα και γλίτωνε την Ήπειρο και τη Μακεδονία από την τουρκική σκλαβιά αιώνων.

Το πρωτόκολλο παράδοσης της πόλης υπεγράφη μεταξύ του Ιωάννη Μεταξά, του Ξενοφώντα Στρατηγού και του διοικητή των φρουρίων της πόλεως Βεχήπ Μπέη, την 21η Φεβρουαρίου 1913. Δύο μέρες μετά ο Κωνσταντίνος μπαίνει θριαμβευτικά στην πόλη. Ο ελληνικός πληθυσμός της πόλης είναι σφόδρα ενθουσιασμένος που επιτέλους τα Γιάννενα μετά από μακραίωνη τουρκική σκλαβιά είναι ελεύθερα. "Τα πήραμε τα Γιάννενα, μάτια πολλά το λένε...". Την ώρα που παρελαύνει ο Αρχιστράτηγος κάποιος Αλβανός κάτοικος της πόλης με εκρηκτικά πάνω του προσπαθεί να αμαυρώσει τη γιορτινή μέρα και να δολοφονήσει τον Κωνσταντίνο. Πριν προλάβει να κάνει το μοιραίο αφοπλίζεται χωρίς να καταλάβει ο πολύς κόσμος τι συνέβαινε. Η πομπή φτάνει στη Μητρόπολη της πόλης, όπου πλήθος κόσμου με τον Μητροπολίτη με δάκρυα στα μάτια ζουν τις στιγμές. Τα Γιάννενα ελεύθερα!

Τα θρυλικά Γιάννενα με το μουντό καιρό τους, την θολή λίμνη τους, την υγρασία και το αγέρωχο κάστρο του Ιτς Καλέ πλέον ανάσαιναν καθαρά και άνετα. Στο σπάνιο πόνημα του Δημητρίου Πλέσσα για τον Στρατηλάτη Κωνσταντίνο (έκδοση του 1940) διαβάζουμε:

"Τα Γιάννενα Ελληνικά! Τα Γιάννενα η πόλις του θρύλλου, του αίματος, του πνεύματος. Η πόλις του Αλή Πασσά και της Κυρά Φροσύνης, η πόλις που εγέννησε και εδίδαξε τους περισσοτέρους μεγάλους εθνικούς ευεργέτας και διδασκάλους, η πόλις που υπήρξε το μεγαλύτερο φωτοβόλο πνευματικό κέντρο που έσωσε, διετήρησε και διέδωσε την Ελληνική φωτιά και τον Ελληνικόν πολιτισμόν σε όλον τον Ελληνικό γένος προετοιμάζοντας την Επανάστασιν. Η πρωτεύουσα και το Άγιον βήμα της Ηπείρου. Η Ήπειρος το αγαπητότερον ιερόν μέσα εις την καρδιάν της Ελλάδος. Νέα αυγή εκείνη εκεί, αυγή Ιστορική! Η πόλις, η οποία από πέντε αιώνων εσπάρασεν υπό την ξένην πτέρναν, εκοιμήθη δούλη και εξύπνησε ελληνική και Χριστιανική".


Σχόλια